นิยาม
นิยามธุรกิจบริษัทจัดการพลังงาน (Energy Service Company; ESCO)
เป็นธุรกิจที่ให้บริการในด้านการอนุรักษ์พลังงาน และ/หรือพลังงานทดแทน ที่ให้บริการครบวงจร โดยการบริการจะครอบคลุมถึง การให้คำปรึกษา การเสนอโครงการ การบริหารโครงการ การออกแบบทางวิศวกรรม วิเคราะห์การใช้พลังงาน ติดตั้งอุปกรณ์ และดำเนินงานสำหรับโครงการอนุรักษ์พลังงาน และ/หรือพลังงานทดแทน การจัดหาแหล่งเงินทุนสำหรับโครงการด้านพลังงาน เป็นต้น โดยบริการของ ESCO จะต้องมีสัญญารับประกันผลการดำเนินงานที่มีกระบวนการตรวจวัดและพิสูจน์ผลการดำเนินการอย่างชัดเจน อันถือเป็นหลักสำคัญยิ่งของการดำเนินธุรกิจนี้ ทั้งนี้เพื่อเป็นการสร้างความมั่นใจว่าความเสี่ยงด้านเทคนิค ของโครงการพลังงานได้ถูกรับประกันโดย ESCO อย่างเต็มที่ตลอดระยะเวลาสัญญาบริการ
โดยธุรกิจบริษัทจัดการพลังงานประกอบด้วยผู้เกี่ยวข้อง 3 ส่วน ได้แก่
- ผู้ให้บริการ ได้แก่ บริษัทจัดการพลังงาน (Energy Service Company; ESCO)
- ผู้รับบริการ ได้แก่ ผู้ประกอบการต่างๆ ที่ต้องการใช้บริการด้านการอนุรักษ์พลังงานและ/หรือพลังงานทดแทนจาก ESCO
- แหล่งทุน เป็นผู้ให้การสนับสนุนเงินลงทุนเพื่อการอนุรักษ์พลังงานและ/หรือพลังงานทดแทน ได้แก่ สถาบันการเงิน ธนาคาร หรือ ESCO เป็นต้น
ขีดความสามารถของบริษัทจัดการพลังงาน
- ความสามารถในการจัดหาเงินทุนสำหรับค่าใช้จ่ายทั้งหมดของโครงการ
- ความสามารถในการตรวจวัดการใช้พลังงาน (Energy Audit) แบบเบ็ดเสร็จ
- การนำเสนอบริการเบ็ดเสร็จ ได้แก่การตรวจวัด, การออกแบบด้านวิศวกรรม, การบริหารโครงการ, การเริ่มเดินเครื่อง, การบริหารพลังงาน (รวมถึง O&M ของอุปกรณ์และเทคโนโลยี) และการฝึกอบรม
- สามารถประกันผลงาน โดยการตรวจสอบติดตามและพิสูจน์ปริมาณพลังงานที่ประหยัดได้
- สามารถให้ความช่วยเหลือ แนะนำและบริการจัดหาเงินทุนเพื่อดำเนินโครงการ
ขั้นตอนการดำเนินงาน
รูปภาพแสดงขั้นตอนการดำเนินการอนุรักษ์พลังงานโดยบริษัทจัดการพลังงาน
| 1. |
ติดต่อเพื่อดำเนินโครงการ จากหน่วยงานที่เป็นศูนย์กลางการประสานงานระหว่างสถานประกอบการและบริษัทจัดการพลังงาน เพื่อสร้างความเชื่อมั่นในการดำเนินการอนุรักษ์พลังงานโดยใช้บริษัทจัดการพลังงาน ซึ่งขณะนี้ทางสถาบันพลังงานเพื่ออุตสาหกรรม สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยได้เป็นศูนย์กลางข้อมูล รวมถึงติดต่อประสานในการดำเนินมาตรการทางด้าน การอนุรักษ์พลังงานโดยใช้บริษัทจัดการพลังงานอยู่หรือท่านจะติดต่อกับบริษัทจัดการพลังงานที่ท่านรู้จักและเชื่อมั่นโดยตรง |
| |
|
| 2. |
สำรวจพลังงานเบื้องต้น ก่อนจะมีการดำเนินการอนุรักษ์พลังงานโดยใช้บริษัทจัดการพลังงานสถานประกอบการจะได้รับการสำรวจ การใช้พลังงานเบื้องต้นในสถานประกอบการของท่านก่อนเพื่อประเมินถึงศักยภาพการใช้พลังงานว่าใช้เหมาะสมแล้วหรือยัง ควรปรับปรุง, ลดการใช้พลังงาน หรือสามารถจัดการพลังงานในส่วนไหนได้บ้าง (ในส่วนนี้จะไม่มีค่าใช้จ่ายในการสำรวจ |
| |
|
| |
ถ้าท่านติดต่อกับหน่วยงานกลางที่ประสานงานให้กับบริษัทจัดการพลังงาน) รูปแบบการสำรวจวิเคราะห์พลังงานมีดังนี้ |
| |
|
| |
| |
- ลักษณะการทำงาน เป็นการพิจารณาถึงภาพรวมการใช้พลังงานในสถานประกอบการของท่าน
- อุปกรณ์หลักที่ใช้พลังงาน เพื่อเป็นการลงลึกถึงการใช้พลังงานโดยจะมีการพิจารณาอุปกรณ์หลักดังนี้
|
| |
|
- ประเภท / ลักษณะ ของอุปกรณ์นั้น ๆ
- จำนวนอุปกรณ์
- ชั่วโมงการทำงาน
|
|
| |
|
| 3. |
วิเคราะห์โครงการ หลังจากการสำรวจและเก็บข้อมูลการใช้พลังงานในสถานประกอบการของท่านแล้วนั้น ทางบริษัทจัดการพลังงาน จะนำข้อมูลที่รวบรวมได้มาวิเคราะห์เพื่อหาแนวทางในการอนุรักษ์พลังงานที่เหมาะสมกับโรงงานของท่าน |
| |
|
| 4. |
เสนอโครงการ เมื่อพบแนวทางการอนุรักษ์พลังงานที่เหมาะสมแล้วบริษัทจัดการพลังงานจะเสนอโครงการหรือมาตรการ อนุรักษ์พลังงานมายังสถานประกอบของท่านโดยจะแสดงให้เห็นข้อมูลแนวทางการอนุรักษ์พลังงานในโครงการมาคร่าว ๆ รวมถึงการประมาณการผลประหยัดที่คาดว่าจะได้ และระยะเวลาคืนทุนของโครงการที่นำเสนอ |
| |
|
| 5. |
สถานประกอบการ ตอบรับดำเนินโครงการ หลังจากที่สถานประกอบการได้พิจารณาการนำเสนอโครงการแล้วหากไม่เห็นชอบ โครงการก็จะเป็นอันเสร็จสิ้นเพียงข้อที่ 4 แต่หากสถานประกอบการของท่านสนใจดำเนินการก็จะแสดงการตอบรับ ดำเนินโครงการในหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหรือที่บริษัทจัดการพลังงานโดยตรง (ขึ้นอยู่กับการประสานงานของสถานประกอบการแต่แรก) ทั้งนี้หากท่านยังไม่แน่ใจสามารถให้มีการตรวจวัดเพิ่มเติมได้ ซึ่งอาจจะมีค่าใช้จ่ายในการตรวจวัดเนื่องจากเครื่องมือ
ที่นำมาใช้ตรวจวัดราคาค่อนข้างสูง |
| |
|
| 6. |
ดำเนินการจัดทำสัญญาพลังงาน (Energy Performance Contact; EPC) ในส่วนของรูปแบบสัญญาในการดำเนินโครงการอนุรักษ์พลังงานโดยใช้บริษัทจัดการพลังงานนั้น ส่วนใหญ่มีรูปแบบไม่ตายตัวขึ้นอยู่กับโครงการที่จะดำเนินการรวมถึงรูปแบบการลงทุนด้วย ทั้งนี้ท่านควรจะทำการศึกษารูปแบบการทำสัญญาให้ดีก่อนดำเนินเพื่อให้เกิดประโยชน์กับท่านมากที่สุด |
| |
|
| 7. |
ดำเนินโครงการ/ปรับเปลี่ยนอุปกรณ์ |
| |
|
| 8. |
ตรวจวัดพิสูจน์ผลการประหยัด ในขั้นตอนนี้อาจจะมีความสัมพันธ์เกี่ยวโยงไปถึงการดำเนินการจัดทำสัญญาพลังงานที่ได้กล่าวแล้วในเบื้องต้น ว่าทั้งสถานประกอบการและบริษัทจัดการพลังงานมีการกำหนดการตรวจวัดพิสูจน์ผลการประหยัดพลังงานกันในรูปแบบไหน ความถี่มากน้อยเท่าไหร่ ดังนั้นระหว่างการดำเนินการทำสัญญาควรมีการทำข้อตกลงให้แน่ชัดด้วยสำหรับในส่วนนี้ |
| |
|
ตัวแปรที่ใช้ตัดสินใจในการดำเนินการอนุรักษ์พลังงาน
ในส่วนของการอนุรักษ์พลังงานนั้นจะเห็นว่า แนวทางในการดำเนินการนั้นมีได้หลายวิธี ซึ่งการลงทุนหรือไม่ลงทุนในแต่ละมาตรการนั้น จำเป็นต้องมีการวิเคราะห์และทำแผนก่อนการลงทุนในรายละเอียดต่างๆ โดยบริษัทจัดการพลังงาน จะทำการศึกษาถึงตัวแปรต่างๆ เพื่อนำมาใช้ในการวิเคราะห์ว่ามาตรการไหนเหมาะสมที่จะลงทุน เพื่อเสนอเจ้าของสถานประกอบการ ตัวแปรหลักๆ ที่บริษัทจัดการพลังงานจะนำมาเสนอเจ้าของสถานประกอบการ เพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจลงทุนดำนเนินมาตรการนั้นมีดังนี้
- งบประมาณการลงทุน
- ผลการประหยัดของแต่ละมาตรการ
- ระยะเวลาคืนทุนของแต่ละมาตรการรวมทั้งระยะเวลาคืนทุนรวมของโครงการ
- วิธีการตรวจวัดและพิสูจน์ผลการประหยัดพลังงาน
คุณสมบัติ
ในการคัดเลือกบริษัทจัดการพลังงาน (ESCO) จะใช้วิธีตรวจสอบประสบการณ์เชิงเทคนิค สถานะทางการเงินและการจัดการของผู้เข้าร่วมประมูล ประเมินผลจากการสัมภาษณ์และแหล่งอ้างอิง ที่ ESCO ระบุ เพื่อให้ได้ ESCO ที่เหมาะสมตามที่สถานประกอบการต้องการใช้
ข้อควรพิจารณาในการเลือกบริษัทจัดการพลังงานเพื่อดำเนินมาตรการอนุรักษ์พลังงาน มีดังนี้
- ประสบการณ์ การดำเนินโครงการที่ผ่านมา และขอรายชื่อลูกค้าเก่าที่ ESCO เคยดำเนินโครงการที่ผ่านมา
- ความพร้อมของบุคลากร อาทิ วิศวกร ช่างเทคนิค นักเศรษฐศาสตร์ และบุคลากรด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
- ความเชี่ยวชาญในการดำเนินมาตรการควรตรวจตามที่หน่วยงานต้องการดำเนินการ
- ทุนจดทะเบียนของบริษัท (สำหรับกรณีที่บริษัทเป็นผู้ลงทุน)
- การให้คำแนะนำ หรือจัดหาแหล่งทุน
- สอบถามการดำเนินงานของ ESCO จากหน่วยงานที่ ESCO เคยดำเนินการในอดีต
- ความพร้อมทางด้านเครื่องมือพื้นฐาน สำหรับการตรวจวัด และพิสูจน์ผลการประหยัด
- เปอร์เซ็นต์การแบ่งผลการประหยัด และระยะเวลาการคืนทุนของแต่ละมาตรการไม่ควรนานเกินไป
- ESCO ควรมีหน่วยงานให้คำแนะนำ หรือฝึกอบรมให้กับบุคลากรของอาคาร
- ความชัดเจนของข้อตกลงในสัญญา เช่น การรับประกันผลการประหยัด แนวทางการ
- ปรับเปลี่ยนฐานการใช้พลังงาน วิธีการตรวจวัดและพิสูจน์ ผลการประหยัดเปอร์เซ็นต์
- การแบ่งผลการประหยัดรวมถึงเงื่อนไขการชดเชยหากผลการประหยัดไม่ได้ตามที่รับประกัน
ทั้งนี้สามารถตรวจสอบรายชื่อบริษัทจัดการพลังงานและความชำนาญของแต่ละบริษัทได้ที่
คลิกที่นี่
|